Mae ein cyd-gynhyrchiad diweddaraf, The Beauty Parade, yn archwilio gweithrediad unigryw o’r Ail Ryfel Byd, lle’r oedd menywod cyffredin yn cael eu tynnu o’u bywydau dinod a’u parasiwtio y tu ôl i linellau’r gelyn.
Ym 1940, ffurfiodd y Llywodraeth Brydeinig Swyddog Gweithredol Gweithrediadau Arbennig (SOE). Ei rôl? Ysbïwriaeth mewn tiriogaethau goresgynedig, ac am y tro cyntaf, roedd menywod yn cael gwasanaethu.
Ymgymerodd y menywod yr un hyfforddiant â’r dynion. Ar ôl proses dewis yn seiliedig ar gymeriad, ymgymerodd y recriwtiaid mewn rhaglenni hyfforddiant llym - gan gynnwys hyfforddiant corfforol, sut i fod yn llofruddion tawel, defnyddio arfau, dymchwel, darllen mapiau, gwaith cwmpawd, crefft maes, Côd Morse syml a thactegau ymosodiad.
Daeth y menywod dewr hyn o bob math o gefndiroedd - o’r dosbarthiadau gweithiol i’r aristocratiaid, ond roedd gan bob un ohonynt un peth yn gyffredin - roeddent yn gallu siarad Ffrangeg.
Mae The Beauty Parade a ysgrifenwyd a chyd-gynhyrchwyd gan Kaite O'Reilly yn adrodd y stori ryfeddol hon, o bersbectif tair menyw hollol wahanol.
Rydym wedi ymchwilioi’r hanes cudd yma a chyflwynwn i chi’r ffeithiau difyr hyn:
- Ymunodd llawer o fenywod â’r Rhydd-ddeiliaid Cymorth Cyntaf (FANY) i guddio eu bywydau dwbl fel ysbiwyr.
- Y menywod ag ymunodd â’r SOE oedd yr unig ferched oedd â’r hawl i gael rôl gornest yn ystod yr Ail Ryfel Byd.
- Disgwyliad oes gweithredwr SOE yn Ffrainc ar gyfartaledd oedd chwe wythnos yn unig.
- Roedd pob un gweithredwr wedi’i hyfforddi mewn difrodi, drylliau, ffrwydron, cyfathrebiadau, gornestau diarfog, cynllunio gollwng cyflenwadau, osgoi cael eu dal a gwrthsefyll holiadau.
- Cariodd bob ysbïwr dabledi hunanladdiad ac roeddent yn ymwybodol nad oeddent yn debygol o weld eu teuluoedd a'u ffrindiau byth eto.
- Yn anaml y bu ysbiwyr a gafodd eu dal yn goroesi. Cafodd y mwyafrif eu carcharu, eu cwestiynu, a’u harteithio neu eu saethu.
- Llwyddodd Nancy Wakes, neu ‘The White Mouse’ fel roedd y Gestabo yn ei galw, i osgoi cael ei dal sawl gwaith ac fe oroesodd hi’r rhyfel. Achubodd fywydau cannoedd o awyrenwyr, trwy fynd â nhw o Sbaen i Ffrainc.
- Roedd y menywod yn ysbiwyr arbennig gan nad oeddent yn cael eu gweld fel bygythiad a gallent grwydro’n hawdd yn ystod y dydd gan eu bod nhw’n cymysgu’n well ymhlith trigolion cyffredin.
- Cafodd offer arbennig ei greu ar gyfer ysbiwyr gan gynnwys, gynnau cudd, siwtcesys trosglwyddydd radio, llygod mawr ffrwydrol a beiciau modur plygu.
- Bu Violette Szabo unwaith yn ymladd yn erbyn milwyr Almaeneg mewn brwydr gynnau, a wnaeth alluogi i arweinydd lleol y gwrthwynebiad ddianc. Cafodd ei dal a’i dienyddio mewn gwersyll crynhoi ym 1945.
Darganfyddwch fwy yn The Beauty Parade 5 - 14 Mawrth 2020.
Mae’r sioe yn hygyrch ar gyfer cynulleidfaoedd B/byddar, gydag iaith weledol ac is-deitlau trwy gydol y perfformiad.